Zij in de geschiedenis

Tot vijftig jaar geleden waren mannen historici. Ze bekeken het verleden met een mannelijke blik en projecteerden geregeld seksevooroordelen op het verleden. De komst van vrouwelijke historici heeft de geschiedschrijving op z’n kop gezet. Vrouwen onderzoeken het verleden met andere vragen en nieuwe onderzoekstechnieken. Zo diepen ze haar stem op uit archeologische resten en de archieven. 

OPZIJ-redacteur en historica Alies Pegtel schreef daarom Zij in de geschiedenis, een rondleiding door het verleden.

Het boek legt de mechanieken bloot waarmee vrouwen altijd een bijrol in de geschiedenis werd toegeschreven, terwijl dat geregeld ten onrechte was. Het klassieke geschiedverhaal is hiermee niet zomaar vervangen, maar het is hoog tijd dat vrouwen zich het verleden toe-eigenen. 

 “Als westerse vrouw prijs ik mezelf gelukkig dat ik in deze tijd leef. Vrouwen hebben stemrecht, volgen onderwijs, mogen werken, hebben een keuze om te trouwen, hoeven geen kinderen te krijgen of het huishouden te doen voor hun echtgenoot aan wie zij juridisch onderworpen zijn. De emancipatie van de afgelopen eeuw is een geweldig succes.”  

“Toch is dit een feministisch boek. Ik heb het geschreven met de bedoeling eraan bij te dragen dat vrouwen hun plaats in de geschiedenis hervinden. Ikzelf studeerde geschiedenis in Amsterdam eind jaren tachtig. Er waren schat ik evenveel meisjes studenten als jongens, maar het viel met niet op dat vrijwel alle hoogleraren man waren en dat mannen onze studieboeken hadden geschiedenis. Ik ben pas laat feministisch ontwaakt. Want vrouwen schreven geen geschiedenis en maakten – in de ogen van mannelijke schrijvers – geen geschiedenis. Mannen bepaalden hoe vrouwen moesten leven en wat er van dit leven bewaard bleef. Dat was niet veel. En wat er was, werd niet erg serieus genomen.”  

“Dit heeft tot op de dag van vandaag effect op hoe wij over vrouwen denken en wat wij van ze verwachten. Van de Romeinse matrona tot de hedendaagse Hollandse bakfietsmoeder, loopt een ragfijne draad die zichtbaar wordt als we de historie vanuit vrouwelijk perspectief bekijken.”

Dit is een fragment van een artikel, geschreven door Alies Pegtel. Zij in de geschiedenis is hier te koop. Het volledige stuk staat in het oktober/november 2019 nummer van OPZIJ.