Over straat met maandverband in dubbele bruine zakken is in Pakistan heel normaal
Zo’n cultuur van geheimhouding en schaamte rond het leven en lichaam van vrouwen is in Pakistan heel normaal. Overigens zullen de ouderen onder ons zich herinneren dat het nog in de jaren ’50 en misschien ook nog wel ’60 ook bij ons zo was: maandverband werd zo verpakt dat niemand het zag.
In Pakistan gaan gesprekken in het openbaar over de gezondheid van vrouwen of – nog erger: sex – dan ook alleen in zeer bedekte termen. Het Internet biedt dan soelaas, particuliere Facebook-groepen zoals Soul Sisters, een ruimte waar vrouwen advies van hun collega’s krijgen en over persoonlijke kwesties praten, is de plek waar meer dan 16.000 vrouwen vrij over van alles kunnen spreken.
Ondanks die schijnbare vrijheid worden de Pakistaanse vrouwen nog steeds beschimpt en bekritiseerd, ook online. De Pakistaanse auteur en onderzoeker Ayesha Siddiqa was onderwerp van een georganiseerde trollingcampagne, ze zou een spion was. In 2016 werd de social media-ster Qandeel Baloch naar – waarschijnlijk want we weten het nog altijd niet zeker- gedood door haar broer. Hij vond haar gedrag ondraaglijk en beschamend.
Nighat Dad, 36, probeert het internet een veiliger open ruimte te maken voor vrouwen in Pakistan. Dad is een Pakistaanse advocate met een persoonlijke geschiedenis en politiek. Ze studeerde op een overheidsschool die ze op blote voeten bezocht. Daar had ze geen mobiele telefoon of internet. Haar broer beperkte ook thuis haar online-vrijheid door haar computer in beslag te nemen en te klagen bij de universiteit. Ze werd misbruikt in haar huwelijk en kreeg een ernstige depressie.
“Dit is waar mijn persoonlijke politiek vandaan komt,’ zegt Dad. ‘We zijn vaak’ bevoorrechte feministen ‘aangeduid door critici. Ik behoort tot een lage middenklasse familie. Ik begon van nul. Ik heb geen voorrecht. Het is heel belangrijk om het plaatje recht te zetten: dat mijn persoonlijke is mijn politiek .”
Dad werd in 2017 een TED Global-genoot en is ook een partner bij Harvard’s Berkman Klein Centrum voor Internet en Wetenschap. Haar initiatief Hamara Internet (‘Ons Internet’) is gericht op het creëren van een gevoel van vrijheid via internet bij vrouwen, het creëren van veilige online ruimtes en een ondersteunend netwerk, inclusief een hulplijn, voor vrouwen waarvan de digitale privacy wordt overtreden.
Over haar werk gaf ze een uitgebreid interview aan Lenny, een Amerikaanse feministische website. U leest het hier (Engelstalig).