Verkracht of niet?

Toen eind augustus op internet een mail rondging waarin een castingbureau deelnemers zocht voor een programma met de titel Verkracht of niet? brak de hel los. Vooral de titel deed nogal wat wenkbrauwen fronsen. Hoezo worden de verhalen van slachtoffers in twijfel getrokken? En waarom moet er over worden gediscussieerd? Gisteren was de eerste aflevering waarin een panel van veertien jongeren onder leiding van Geraldine Kemper en Tim Hofman discussieert over een case van seksueel grensoverschrijdend gedrag. 

Presentatrice Geraldine Kemper vindt dat het onderwerp uit de taboesfeer moet, het moet bespreekbaar worden, de discussie moet op gang komen. “Verkrachting is verkrachting, dat is toch duidelijk, denken veel mensen”, legde ze eerder uit aan 3FM. Volgens de presentatrice zijn veel situaties echter niet zo zwart-wit. Het is vaak juist niet de vieze man in het donkere steegje, maar die goede vriend of die aardige ex. Hoe ga je dan om met grenzen? Het programma wil ingaan op dat ‘grijze gebied.’

De aanbiedingen van OPZIJ

Verkracht of niet? werkt intensief samen met Centrum Seksueel Geweld. Er komen ook verschillende deskundigen aan bod. Echte deskundigen, geen willekeurige mensen die toevallig een mening over het onderwerp hebben, zoals we helaas de afgelopen weken in verschillende talkshows zagen. Te gast waren Iva Bicanic van Centrum Seksueel Geweld, officier van justitie Eva Kwakman en Anke Laterveer, die als ervaringsdeskundige vertelt wat haar overkwam. Ze vertelden belangrijke dingen over onder meer victim-blaming en waarom veel vrouwen bevriezen en niet tegenstribbelen (‘tend and befriend’).

Per aflevering behandelt het programma een case, die op waarheid gebaseerd is. Dit keer ging het om Tessa. Na een feestje klopt haar ex Max bij haar aan. Hij heeft zijn trein gemist. Tessa laat hem binnen. Hij wil graag bij haar in bed, en vriendelijk als ze is – hij is natgeregend en heeft het koud – mag hij bij haar in bed slapen. Alleen slapen, geen gedoe, laat ze hem duidelijk weten. Maar Max denkt daar anders over. Ondanks de meerdere nee’s drijft hij zijn zin door en heeft seks met haar.

Het blijkt een lastige kwestie voor het panel. Beetje bij beetje krijgen ze steeds meer informatie over wat er precies die avond gebeurd is. Soms zijn de uitspraken van de panelleden confronterend. (“Ze nodigde hem wel uit in haar bed, dan vroeg ze er ook wel om.” “Ik zeg niet dat ze dom handelde, maar wel onhandig.” “Ze was in sommige stappen wel naïef.”) De nagespeelde rechtszaak roept hier en daar woede op. (“Kunt u ons vertellen wat u aanhad?” “Hoeveel had u gedronken die nacht?” “Kan het niet zo zijn dat u vrijwillig in het seksueel contact bent meegegaan omdat u wat losser was door de drank, en daar de volgende ochtend spijt van kreeg?”) Maar het laat wel zien hoe belangrijk het is dat thema’s als wederzijdse toestemming en seksuele grensoverschrijding een plaats krijgen in de seksuele en relationele vorming, bijvoorbeeld op scholen. Dit programma laat op een bijzondere manier zien hoe nodig het is dat jongeren (en overigens ook niet-zo-jongeren) bewust nadenken over wat acceptabel is en wanneer je een grens overgaat. En over wat het met je doet als iemand jouw grenzen niet respecteert en willens en wetens misbruik van je maakt.

Hier kun je de eerste aflevering van Verkracht of niet? terugkijken.

%d bloggers liken dit: