Religie en #metoo: kennelijk nogal ingewikkeld
Op het filmfestival van Cannes werd dit jaar La belle et la meute vertoond, het verhaal van een jonge Tunesische vrouw die, met een vriend wandelend over het strand, werd verkracht door twee politieagenten. Dat zo’n film in Frankrijk kan worden vertoond, da’s normaal. Maar dat het ook in het thuisland van de makers Tunesië kon, dat is beslist bijzonder. Ben Hania, de Tunesische maker wijst erop dat Tunesië, het land waar de Arabische Lente begon, inmiddels ook zo ongeveer het enige Arabische en Noord Afrikaanse land is waar de verlichting zichzelf echt aan het bewijzen is. Controversiële onderwerpen, vaak in direct verband met macht en religie, zijn in toenemende mate bespreekbaar en haar film is er het bewijs van.
De film gaat met name om de volgende dag, de dag na de verkrachting. De hoofdrolspeelster wil aangifte doen en ze wil een medisch onderzoek als bewijs voor haar verkrachting en het vastleggen van bewijs: DNA.
Als dat met een ‘normale’ verkrachting voor een vrouw in Tunesië al moeilijk zou zijn, een aangifte tegen twee politieagenten zou op voorhand onmogelijk zijn geweest. Die dag, vasthoudend als ze is, ontstaat er een politiek bewustzijn. Maar eerst wordt ze zelf bedreigd, door politieagenten, met arrestatie.
Waarom een verwijzing naar deze film? De afgelopen weken beleefde de wereld een ware tsunami van beschuldigingen van seksuele intimidatie en méér aan de adressen van velen die zich tot dat moment boven alles en iedereen geplaatst waanden.
Vorige week kwamen daar twee aanklachten van verkrachting tegen de Islamitische theoloog Tarig Ramadan bij. Maar één van de vrouwen durfde de aangifte publiek te maken en ze kreeg de volle laag van veelal extremistische geloofsgenoten, Henda Ayari is namelijk, net als Ramadan, moslim. En dat maakt het extra moedig want omgang tussen mannen en vrouwen is in de Islam anders ‘geregeld’ en wordt anders bekeken.
In de Tunesische film begint met de vraag wat zo’n 21-jarig meisje ‘s-nachts op het strand doet in aanwezigheid van haar jonge vriend. Dan vraag je er kennelijk om door twee politieagenten te worden verkracht.
Alleen al het gegeven dat Ayari kennelijk met Ramadan in één kamer moet zijn geweest maakt haar volgens de extremistische opvattingen eerder schuldig dan Ramadan. Ramadan is voorlopig met verlof, formeel vrijwillig. Hij doceert aan Oxford University, een door Qatar gefinancierde leerstoel. Hij ontkent alles.