Theo van Gogh, Thierry Baudet en Pim Fortuyn
Na het lezen van de kop boven dit artikel zou u zomaar kunnen denken dat we het over politiek willen hebben. Dat willen we – dit keer – helemaal niet.
Tenzij u het politieke – en in de slipstream daarvan ook het maatschappelijke – klimaat tot politiek rekent. Wij denken dat er een verschil is.
Vandaag schrijft Stephan Sanders in De Volkskrant:
‘Iedereen die de straat opgaat om te roepen dat iemand dood moet, en daarmee niet zichzelf bedoelt, zal vervolgd worden. Oproepen tot de dood van een ander is geen ‘mening’, maar een geweldsdaad. Dat vond ik lang geleden toen het om Salman Rushdie ging, en dat blijf ik vinden nu Thierry Baudet het beoogde doelwit is.Het vreselijke van de mevrouw die het in een Amsterdamse antiracisme-demonstratie riep, is dat deze moordoproep ook nog eens verpakt werd als ‘ludiek’. Grappig, met een fluitje en zo. Alsof je ‘spelenderwijs’ iemand dood kan wensen, al giechelend. Het ludieke was lang geleden het speeltje van de provo, maar dreigen met moord hoorde daar niet bij.’
De Provinciale Statenverkiezingen hebben het debat over wat werkelijke en veronderstelde standpunten zijn van politieke leiders en in het bijzonder van Thierry Baudet in de hoogste versnelling geplaatst. En ook de omgangsvormen. De diarree van de social media leidt tot een klimaatverslechtering die met geen enkel klimaatakkoord te bestrijden valt.
Er wordt gerefereerd aan fascisme, aan racisme en eigenlijk aan alles wat we niet zouden moeten willen in ons land. Maar ook wordt er herinnerd aan het ‘de kogel kwam van links’-klimaat dat voorafging aan de moord op Pim Fortuyn.
Kunnen we leren van de geschiedenis? Misschien wel, dit filmpje kan helpen. Het wordt wel even slikken, u bent gewaarschuwd. Want de dan nog levende Theo van Gogh wordt voor de Moslimomroep geïnterviewd door Nazmiye Oral, ondertiteld in het Turks en Marokkaans.
Kennelijk was er ook toen al een dialoog mogelijk die overigens op geen enkel moment leidt tot overeenstemming tussen interviewer en geïnterviewde. Toch blijft het op een bijzondere manier netjes.
Theo van Gogh kon uitdelen én incasseren, maar alleen met woorden en beelden. Kogels en een mes werden hem teveel. Op het moment van het interview nam hij een – in zijn eigen woorden: ‘lieve’ – televisieserie op over een ‘onmogelijke’ liefde van een Marokkaanse jongen en Nederlands meisje, Najib & Julia. Maar ook het controversiële filmpje, samen met Ayaan Hirsi Ali. En de speelfilm Cool! met nogal wat hoofdrollen voor allochtone jongeren.
Laten we bij het bekijken van dit filmpje nu eens helemaal niet op standpunten letten van wie dan ook tenzij het om een schets van politieke en maatschappelijke klimaat in die tijd ging. De omgangsvormen en uitlatingen van tegenstanders. Daar moeten we dit keer ver van zien te blijven.