‘Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit’
Iedereen denkt te weten wat autisme is. Dat is toch dat je supersnel kunt uitrekenen dat 7 augustus 1984 op een dinsdag viel? Op humoristische wijze ontkracht fotograaf en blogger Bianca Toeps, zelf autistisch, alle vooroordelen over autisme in haar eerste boek ‘Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit.’
Vanuit welke intentie heb jij dit boek geschreven?
“Ik hoop dat ik mensen duidelijkheid kan geven over wat autisme nou wel en niet is. Steeds vaker roepen mensen: dat heb ik ook!”
Wat is de allergrootste misvatting over autisme?
“De heersende stereotypes. Het is niet altijd de man die modeltreintjes op zolder heeft staan, of de computernerd die de hele dag achter zijn computer zit. Ieder mens is uniek. Er zijn ook autistische mensen die niets hebben met modeltreinen of computers. Daarnaast probeer ik mensen te leren dat je moet luisteren naar wat een persoon met autisme zelf te zeggen heeft. Probeer ze niet over te halen dingen te doen die ze eigenlijk niet willen. Vaak weten autistische personen zelf heel goed wat ze wel en niet aankunnen.”
Voor wie is dit boek?
“Heel veel mensen met autisme hebben dit boek gekocht en vinden het heel herkenbaar. Vervolgens willen ze het boek aan iedereen in hun omgeving geven. Het boek is dus voor zowel mensen met als zonder autisme.”
Vrouwen zouden beter zijn in het camoufleren van autisme.
“Bij vrouwen wordt autisme minder snel herkend. Als een jongetje obsessief is met treinen, of last heeft van driftbuien, wordt het al gauw gekoppeld aan autisme. Maar als een meisje obsessief is met bijvoorbeeld een boyband of dieren, leggen we die link niet. Zeker intelligente vrouwen kunnen autisme goed verbergen. Bovendien krijgen vrouwen vaak de verkeerde diagnose, bijvoorbeeld depressie of borderline.”
No products found
Hoe zorgen we voor meer herkenning?
“Het is belangrijk om autistische vrouwen terug te zien in de media. Vrouwen ontdekken vaak dat ze autisme hebben omdat ze een andere vrouw in hun omgeving hebben die autistisch is. Hetzelfde geldt voor mensen met een andere culturele achtergrond, ook daar wordt autisme minder snel herkend, omdat er geen voorbeelden zijn. Bij sommige achtergronden speelt ook nog mee dat er schaamte omtrent autisme heerst.”
Hoe is het cliché van de witte mannelijke autist, spelend met treintjes op zolder, ontstaan?
“Het is begonnen met dr. Asperger, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was ervan overtuigd dat alleen mannen autisme konden hebben. Zonder pardon stuurde hij meisjes weg, die werden vervolgens vergast of uitgehongerd. Hij had ook andere rare ideeën, bijvoorbeeld dat autisten sadistisch zouden zijn. Het autistische
gedrag van meisjes die hij onder z’n behandeling schreef hij af als hormonaal.
Het valt me op dat er steeds meer autistische hoofdrolspelers te zien zijn in boeken (zoals
recentelijk Het Rosie Resultaat) en op televisie bijvoorbeeld The Big Bang Theory en al langer geleden Rain Man. Qua series herken ik zelf veel in de hoofdpersoon van Bones. Volgens de schrijver van de serie is deze niet officieel autistisch, maar daar lijkt het wel
op. De serie volgt een succesvolle vrouw die forensisch antropoloog is, goed in haar werk, maar in bepaalde situaties kan ze te eerlijk zijn. Ze zegt niet om andermans bestwil aardige dingen. Daar herken ik wel iets in. Maar de meeste boeken en series met autistische hoofdrolspelers zijn voor mijn gevoel heel cliché, zoals bijvoorbeeld . Die man is arts, autistisch, maar moet in de serie de meest basale communicatievaardigheden nog leren. Dat vind ik ongeloofwaardig. Die man is al dokter, hoe heeft ie dat überhaupt kunnen worden zonder enige communicatievaardigheden te beheersen?”
Welke kernboodschap hoop je dat mensen oppikken van jouw boek?
“Iemand met een autistische zoon van tien zei na het lezen van mijn boek: ‘Ik realiseer me dat ik meer moet luisteren en vragen wat hij wil.’”