Mind your manners: moderne etiquette
Van columnist en sociaal psycholoog Beatrijs Ritsema verscheen onlangs Moderne etiquette, een bloemlezing van haar columns in Trouw waarin zij lezers adviseert over omgangsvormen. Hebben feministen ook baat bij hedendaagse etiquette? Of is het zaak om alle regels aan je laars te lappen – inclusief de omgangsregels – als je maatschappelijke hervormingen nastreeft? OPZIJ schoof aan tafel met auteur Beatrijs Ritsema, schrijver Stella Bergsma en koningshuisverslaggever Kysia Hekster om hierover van gedachten te wisselen.
Het gesprek vindt plaats in het Amsterdamse huis van Beatrijs Ritsema, die meteen naar de keuken snelt om drankjes te halen, zoals het een goede gastvrouw betaamt. Stella Bergsma kan niet wachten tot ze terug is, want ze heeft zich al een paar dagen afgevraagd waarom zij eigenlijk is uitgenodigd voor dit rondetafelgesprek over etiquette.
Stella: “Ik zal vast gevraagd zijn omdat ik word gezien als een soort anarchist vanwege mijn manifest Nouveau Fuck. Nou, dat zou een misvatting zijn. Ik doe weliswaar een oproep aan vrouwen om schijt te hebben aan de mening van anderen, maar ik roep wel op tot schijt met stijl. En die stijl komt eigenlijk heel erg overeen met de dingen die Beatrijs schrijft: hou het een beetje speels en luchtig in de omgang.”
Beatrijs is inmiddels terug met de drankjes. Zij wil van tevoren ook een mogelijk misverstand uit de wereld helpen.
Beatrijs: “Etiquette is een verzameling van statistische gemiddelden van wat mensen doen in bepaalde situaties, ik verzin het niet zelf. Het zijn ook geen gedragsregels die van hoog naar laag doorsijpelen, of waarin lagere klassen moeten worden opgevoed. De klassen en standen zijn verdwenen met de democratiseringsgolf in de jaren zestig. Begin twintigste eeuw zeiden dienstbodes en knechten nog ‘u’ tegen hoger geplaatsen, terwijl ze andersom met ‘je’ werden aangesproken. Dat onderscheid is helemaal verdwenen. Dezelfde etiquette geldt nu voor iedereen.”
Dit is een fragment van een interview, geschreven door Alies Pegtel, beeld door Sander Heezen. Het volledige stuk staat in het augustus/september 2020 nummer van OPZIJ. Koop hier het complete nummer.