Vakvrouw. Daphne werkt in de Penitentiaire Inrichting (PI) in Alphen aan den Rijn

Na een tijd in de commerciële branche te hebben gewerkt, was Daphne op zoek naar een baan waar ze echt gelukkig van wordt. Iets met mensen. ‘Dit is het’ dacht ze bij de open dag van de Penitentiaire Inrichting (PI) in Alphen aan den Rijn. “Soms moeten we tot tranen aan toe lachen om een grap die een van de mannen maakt.”

Sinds drie jaar werkt Daphne als Arbeidsbegeleider in de PI in Alphen. Die bestaat uit twee locaties vlak naast elkaar en biedt ruimte aan 1582 mannelijke gedetineerden. Daarmee is deze PI één van de grootste inrichtingen van ons land. Momenteel verblijven er ruim 800 gedetineerden. Naast gevangenisplaatsen is er onder andere ook een Huis van Bewaring, een afdeling Extra Zorgvoorziening waar gedetineerden terechtkunnen voor psychische hulp en cellen voor arrestanten. Na een capaciteitentest, een fitheidstest en een psychische keuring mocht Daphne beginnen aan haar nieuwe baan. “Er wordt getest of je sterk in je schoenen staat en kunt anticiperen op een alarmsituatie. Kan je hard genoeg rennen als er brand is of iemand verslepen als dat nodig is.”

De PI Alphen vindt het belangrijk om de gedetineerden voor te bereiden op een goede terugkeer in de maatschappij. Elke werkdag verloopt dan ook volgens een strikte planning. Om 07.30 uur moeten de mannen klaar zijn om aan hun dag te beginnen, dan moeten ze hebben ontbeten, gedoucht zijn en aangekleed. Ontbijten doen ze in hun eigen cel, een ruimte van zo’n 12 m2 waar ze samen met een andere gedetineerde in verblijven. Om 07.45 uur komen ze de zalen binnen waar ze gaan werken tot 11.45 uur. Daarna verblijven tot 12.30 uur om te lunchen in hun cel. In de middag kunnen ze sporten, luchten, naar de bibliotheek, een studie volgen, bezoek ontvangen of een afspraak hebben met hun case manager. Om 16.45 uur moeten ze terug naar hun cel en die gaat dicht tot de volgende ochtend 07.30 uur. Daar eten ze en kunnen ze nog lezen en tv-kijken.

Dagelijks krijgt Daphne twaalf tot zestien mannen waarmee ze de ochtend of de middag werkt. “Het is
een diverse groep. Verschillende leeftijden van achttien tot tachtig jaar, verschillende culturen en verschillende problematiek. Sommigen kunnen PTSS hebben, of ADHD. Daarvoor ben ik opgeleid. Als ze de PI in komen, zijn ze in afwachting van hun proces of zitten ze hun straf uit, dat kan variëren van een dag tot levenslang. De gemiddelde verblijfsduur is zo’n drie maanden.”

Door films en series hebben we wellicht een verkeerd beeld van de gevangenis gekregen. Daar zien we gevangenen de hele dag in hun cel hangen bijvoorbeeld. Ze glimlacht: “Dat klopt niet, nee. Ze moeten aan de bak in de bak. We bootsen de samenleving na. Het is hier een klein dorp, maar dan wel eentje binnen vier muren en met prikkeldraad. Na een intake gesprek kijken we wat voor werk het beste bij iemand past. Bij mij zijn ze bezig met textiel, maar we hebben ook zalen voor simpel productiewerk, houtbewerking en metaalbewerking.”

Wat voor werk doen de mannen bij jou?
“Dit is de textielafdeling. We maken bijvoorbeeld koelzakken en windzakken. Laatst hebben we hoezen voor de stoel van onze imam gemaakt. We krijgen van externe opdrachtgevers betaalde klussen, maar ook pakken we interne projecten op. We zijn bijvoorbeeld momenteel bezig met het restylen van de kantine, we stofferen de stoelen. Ik leg uit aan de mannen wat we gaan doen en doe eventueel voor hoe de naaimachine werkt, daarna gaan ze zelfstandig aan de slag. De stoffen of kleuren mogen ze zelf uitkiezen en ermee variëren, die ‘vrijheid’ vinden ze leuk.”

Lees verder in de nieuwe OPZIJ