Victoria Koblenko in Opzij: “Ik wil graag terug naar Oekraïne”
Sinds de Russische invasie in haar geboorteland Oekraïne staat het leven van actrice en politicologe Victoria Koblenko (1980) volledig op zijn kop. Ze zet alles op alles om haar medelanders te helpen. Opzij spreekt haar over opgroeien in de Sovjet-Unie, hoe je met kinderen over de oorlog praat en ook iets heel anders: de vervroegde overgang.
DOOR NOÉMI PRENT BEELD CORBINO VISAGIE ROOS SITSER-BRANDHOFF
Van een politieke documentaire over een vrouwelijke presidentskandidaat in Rusland tot de rol van Isabella in Goede Tijden Slechte Tijden: je bent van vele markten thuis. Het afgelopen jaar was je wegens Oekraïne ook een graag geziene gast bij talkshows en radioprogramma’s. Ik zag mediamakers worstelen met hoe jou te introduceren. Hoe zou jij jezelf eigenlijk aankondigen?
“Het grappige is… Ik zit al twintig jaar in het vak. Bij introductieteksten, waar dan bijvoorbeeld mijn leeftijd, burgerlijke status, opleiding en een aantal rollen opgesomd werden, liet ik altijd mijn geboorteplaats (Vinnytsja, red.) eruit halen. Tot nu.”
Waarom liet je die eruit halen?
“Uit bescherming. Ik wilde niet dat mijn familie in Oekraïne, door mijn beroep, met journalisten te maken zouden krijgen. Door de oorlog is dat in één klap veranderd. Zo’n omschrijving gaat over je identiteit. “Ik ben geboren in Oekraïne onder de Sovjet-Unie. Toen ik op mijn twaalfde naar Nederland kwam, hield de Sovjet-Unie op te bestaan. Er ontstaat een ander land, dat zegt: jij bent vanaf nu Oekraïens. Maar ik had daar geen beeld bij. In Nederland word ik vervolgens gezien als buitenlander. Je maakt dus geen deel meer uit van waar je vandaan komt, maar ook niet van de plek waar je naartoe bent gegaan. Toen op 24 februari de Russische invasie begon, voelde ik voor het eerst: Ik ben wel Oekraïens.
“Voor een deel is dat hypocriet. Ik ben nu bijvoorbeeld pas Oekraïens aan het leren. Mijn moedertaal is namelijk Russisch. Ik spreek wel passief Oekraïens, maar niet vloeiend. Ondanks onze hulp en acties voor Oekraïne het afgelopen jaar worden mijn man (voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, red.) en ik door voormalig Russisch-sprekende Oekraïners gediscrimineerd. We volgen taalles om ons Oekraïens zijn handen en voeten te geven.”
Het is een statement van Oekraïners om de Russische taal te verruilen voor de Oekraïense taal. “Precies. Het is namelijk niet zo dat het Oekraïens hun moedertaal is. Identiteit is vloeibaar en maakbaar. Het is een keuze van Oekraïners om Oekraïens te spreken.
“Stel: Nederland wordt morgen door Engeland aangevallen en bezet. Engels wordt de officiële voertaal. Ondanks dat er toch al wat Engels gesproken wordt in Nederland, verandert de bezetting wel je houding naar die taal. Dat wordt opeens de taal van de bezetter in plaats van een taal die je eerder vrijwillig graag sprak. Ik vraag me af of Nederlanders dat zouden pikken.”
Het hele interview met Victoria Koblenko lees je in de nieuwste Opzij. Een abonnement is zo gepiept. Nergens aan vastzitten? Lees dit nummer fysiek of digitaal via onze site of Blendle.
