We zijn geen man!

De missie van Mirjam Kaijer (1976): meer onderzoek naar gender-specifieke zorg. Want de geneeskunde is nog altijd a man’s world. Zelf maakte ze mee hoe ze van het kastje naar de muur werd gestuurd met vage gezondheidsklachten die uiteindelijk wezen op een goedaardige tumor. Inmiddels is ze een boek, een petitie, een meldpunt, een Vrouw in de Media Award en heel veel herkenning verder. “De overgang of psychische labels mogen niet het afvoerputje worden van alle onverklaarbare gezondheidsklachten bij vrouwen.”

De aanbiedingen van OPZIJ

Zo’n tien jaar geleden ging Mirjam Kaijer naar de internist met een sluimerende pijn in haar lijf en vage klachten zoals botontkalking, oorsuizen, gebitsklachten, haaruitval en spierpijn. Ze bleek alleen een licht verhoogd calcium te hebben, maar dit zou niet verantwoordelijk zijn voor haar klachten. Achteraf onjuist. Ze werd daarna van de ene naar de andere arts gestuurd, klachten werden afgedaan als onderdeel van de overgang tot fibromyalgie. Er werd vaak gezegd: doe het wat rustiger aan, het is vast de overgang. En zelfs: je hebt een lage pijngrens. Het voelde alsof het probleem bij haar werd neergelegd. Terwijl gebrek aan kennis over het vrouwenlichaam hier de oorzaak van was. Na een jarenlange zoektocht bleek uiteindelijk dat ze een goedaardige tumor van haar bijschildklier had. In 2020 werd ze geopereerd in de Verenigde Staten (vanwege de pandemie) en sindsdien is ze gelukkig weer gezond. Welkom in de wondere wereld van de onverklaarde gezondheidsklachten van de vrouw.

Waarom vrouwen vaker onverklaarbare klachten hebben dan mannen? Simpel: de geneeskunde
is nog altijd a man’s world. Veel onderzoek en het testen van en medicijntesten zijn namelijk gebaseerd op het mannenlichaam. In de gezondheidszorg wordt er meestal van uitgegaan dat mannen en vrouwen, op hun voortplantingsorganen na, op dezelfde wijze gediagnosticeerd en behandeld kunnen worden.

Gebrek aan kennis
Appels met peren vergelijken, noemt Mirjam dat: want niet alleen afkomst, kleur en gender maar ook geslacht speelt een belangrijke rol en daar moet ons medisch systeem beter op afgesteld zijn. Het vrouwenlijf wordt anders ziek. Vrouwen hebben bijvoorbeeld vaker auto-immuunziekten dan mannen (75 procent van deze patiënten is vrouw), ze ervaren bij een hartinfarct zelden de klassieke pijn op de borst die mannen voelen en ook recentelijk met de coronavaccins waarbij vrouwen twee keer zoveel kans hebben op bijwerkingen zoals menstruatiestoornissen dan mannen. Door het gebrek aan kennis krijgen vrouwen verkeerde behandelingen, soms onterechte psychische labels zoals depressie of burn-out worden klachten afgedaan als de overgang, fibromyalgie, het chronisch vermoeidheidssyndroom, de overgang of de conclusie: het zit tussen je oren. En dit terwijl er wel degelijk een lichamelijke oorzaak aan ten grondslag kan liggen.

Mirjam, zelf oud-verpleegkundige, is werkzaam als journalist. Ze schrijft columns voor het Noordhollands Dagblad en bundelde haar ervaring met onverklaarde gezondheidsklachten in een boek: Ik ben geen man. Hierin interviewt ze artsen en wetenschappers en ervaringsdeskundigen. Haar boek is geen feministisch standpunt. “Hilarisch genoeg is het een pleidooi voor ongelijke behandeling. Nog steeds ben ik geschokt. Hoe komt het dat heel veel vrouwen niet weten dat er onvoldoende onderzoek is gedaan?”

Veel vrouwen herkennen zich in de verhalen. “Ik had nooit gedacht dat het zo’n olievlek zou worden. Je weet immers nooit wat een boek losmaakt.” Ze kreeg veel reacties van vrouwen, maar ook van mannen. “Die vertelden met tranen in hun ogen dat dit het verhaal van hun overleden vrouw was. Er werd gedacht dat ze zich aanstelde, want dat zei de hulpverlener. Ze moest zogenaamd een schop onder haar kont krijgen. Als zo’n vrouw dan overlijdt is het hele gezin in schuldgevoel gehuld. Hoe eenzaam moet deze vrouw zich gevoeld hebben? Je bent ziek en wordt niet geloofd. Elk mens wil erkend worden in wie zij is en wat zij voelt. Een ander verhaal dat me is bijgebleven is dat van een vrouw die somber was na de zwangerschap en de huisarts opperde: misschien wilde je wel geen kind. Een huisarts heeft autoriteit, als die zoiets zegt neem je dat serieus en dan ga je aan jezelf twijfelen. Het bleek achteraf door de hormonale disbalans te komen. Of het verhaal van een vrouw die antidepressiva kreeg ten tijde van de overgang en hier heftig op reageerde. Niet wonderlijk want die medicatie is met name op de man getest. Ze kreeg daarna antipsychotica en uiteindelijk elektroshocks en is sindsdien een groot deel van haar geheugen kwijt. Dat is onomkeerbaar. Menig gynaecoloog zegt dat er eerst met hormoonsuppletie behandeld had moeten worden. Of jonge vrouwen die somber worden van de pil en antidepressiva krijgen, terwijl de link met de pil niet wordt gelegd. In sommige buurtlanden worden jonge vrouwen veel beter gemonitord als ze anticonceptie gaan slikken.”

Verder lezen? Het hele interview met Mirjam Kaijer lees je in de nieuwste Opzij. Een abonnement is zo gepiept. Nergens aan vastzitten? Lees dit nummer fysiek of digitaal.

%d bloggers liken dit: