Hoe de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA) al 90 jaar strijdt voor gelijke kansen in de gezondheidszorg

De Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA) bestaat dit jaar 90 jaar. Reden voor een feest, daarom wordt op 7 oktober 2023 het lustrumcongres georganiseerd, met als titel ‘Verbinding door diversiteit’. We spreken met de voorzitter van de VNVA: Geneviève Koolhaas, huisarts in opleiding.

Het VNVA-bestuur bestaat uit: Geneviève Hernández (penningmeester), Geneviève Koolhaas (voorzitter), Joke Selhorst (ambtelijk secretaris), Samar Orwa (bestuurslid), Marieke Visser (bestuurslid)

Wat doet de VNVA precies?
“De VNVA is voorvechter van gelijke kansen in de gezondheidszorg. We behartigen de belangen van de vrouwelijke artsen. We vinden het van groot belang dat alle vrouwelijke artsen hun talenten optimaal kunnen benutten, ongeacht achtergrond of leeftijd, en daardoor een hun passende positie in de gezondheidszorg kunnen innemen. Tevens zetten we ons in voor het inweven van seksespecifieke geneeskunde in opleiding en praktijk. En we willen dat onze leden elkaar kunnen ondersteunen en inspireren. Daarbij is mijn persoonlijke missie inclusiviteit, dus voor elke vrouwelijke arts binnen de zorg”.

Hoe was het 90 jaar geleden voor vrouwelijke artsen?
“In 1933, toen de crisisjaren waren aangebroken en het vrouwen onder het motto van ‘werkverruiming’ en ‘bescherming van het gezin’ lastiger werd gemaakt om te werken, besloot een Amsterdamse vereniging uit te breiden naar een landelijke beroepsvereniging voor vrouwelijke artsen, de VNVA. Tegen deze tijd telde ons land ongeveer 500 vrouwelijke artsen; in 1947, ondanks de vertraging door de oorlogsjaren, was dit tot 1.000 opgelopen – wat echter nog steeds betekende, dat niet meer dan 1 op de 10 artsen vrouw was. Dat zou pas oplopen naar 20% in de jaren zeventig, er waren toen inmiddels meer dan 4.000 vrouwelijke artsen. De VNVA heeft nu ruim 800 leden maar er zijn nog veel meer vrouwen arts.”

Het aantal vrouwelijke artsen loopt steeds meer op. Waar is nu nog winst te halen?
Ondanks de toename van vrouwelijke geneeskunde studenten (zo’n 50% bij de start van geneeskunde opleiding), zien we een afname van vertegenwoordiging van vrouwen op de academische carrièreladder. Hier publiceert het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren ieder jaar een monitor over. Ook de ondervertegenwoordiging van collega’s met andere culturele achtergrond (leaky pipeline) is hierin opgenomen. Daarbij laat onderzoek inmiddels ook zien dat vrouwelijk artsen op harde uitkomstmaten goede, zo niet betere, zorg leveren voor vrouwen. Naast goede human skills laten vrouwelijke artsen dus ook goede technische vaardigheden zien. Het argument dat vrouwen minder goed presteren is hiermee ook niet meer te maken. 

“Een inclusieve gezondheidzorg vinden we heel belangrijk en we willen een veilig klimaat bieden voor iedereen. Als VNVA bieden we een netwerk, omdat sisterhood belangrijk is. Geneeskunde is nog grotendeels op mannen gericht, gendersensiteive zorg krijgt gelukkig steeds meer aandacht om deze kennisachterstand en dus ook suboptimale behandeling in te halen.

Hiernaast willen we goed zorgen voor collega’s met een migratieachtergrond en we pleiten ervoor dat zwangerschapsverlof goed wordt geregeld. “

Wat is het programma van jullie congres?
“We hebben veel interessante sprekers, onder wie Angela Maas, Maria van den Muijsenbergh en Veerle Smit. En er is een verscheidenheid aan workshops te volgen over hoe machtsverschillen te benaderen, de waarde van mindfulness, diverse en inclusieve gezondheidszorg en nog veel meer. Het VNVA lustrumcongres is voor iedereen toegankelijk, dus ook mensen die geen arts zijn.”

Meer informatie over het congres vind je hier.